14 ώρες πριν
Πανεπιστήμιο Beheshti στην Τεχεράνη (το οποίο τελεί υπό αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις λόγω των δεσμών του με το πυρηνικό πρόγραμμα) δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «αν μια μέρα μας ζητηθεί να κατασκευάσουμε μια ατομική βόμβα, μπορούμε να το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έχουμε την ικανότητα και τους πόρους να αναπτύξουμε πυρηνικά όπλα, αλλά δεν έχουμε καμία πρόθεση να το κάνουμε».
Η δήλωση αυτή, πέρα από το προφανές μήνυμα ικανοτήτων, υπογραμμίζει την ένταση ανάμεσα στην τεχνογνωσία και την πολιτική βούληση στην Τεχεράνη — και αφήνει ανοιχτό το ερώτημα για το πώς θα αξιολογήσουν οι διεθνείς παίκτες αυτή την «ικανότητα αλλά όχι πρόθεση».
Παράλληλα, το Ιράν φαίνεται αποφασισμένο να αποκαταστήσει και να ενδυναμώσει τους πληρεξούσιους του στην περιοχή. Όπως αποκάλυψε ο περσικός λογαριασμός της Μοσάντ στο δίκτυο X, ο Αμπντουλάχ Σαμπέρι διορίστηκε για να διαδεχθεί τον Σαΐντ Ιζάντι — ο οποίος εξουδετερώθηκε στο «Am Kalavi» — ως επικεφαλής του παλαιστινιακού κλάδου της Δύναμης Κουντς. Ο Σαμπέρι θα είναι υπεύθυνος για την αποκατάσταση της Χαμάς και του Ισλαμικού Τζιχάντ στη Λωρίδα της Γάζας, τον Λίβανο και τη Συρία, και αναμένεται να στηριχθεί από μονάδες της Δύναμης Quds που ειδικεύονται σε ειδικές επιχειρήσεις, τεχνολογική υποστήριξη και λαθρεμπόριο όπλων — το σύνολο δηλαδή της υποδομής που επιτρέπει στους πληρεξούσιους να λειτουργούν και να αναβαθμίζουν τις δυνατότητές τους.
Η ρητορική σε υψηλόβαθμο επίπεδο στην Τεχεράνη δεν κρύβει αυτή την στρατηγική κατεύθυνση. Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου και μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Μοχάμεντ Μπακέρ Καλιμπάφ, τόνισε ότι η καλλιέργεια του «άξονα αντίστασης» αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της εθνικής ασφάλειας και επανέλαβε την πρόθεση του Ιράν να ενισχύσει τις σχέσεις του με οργάνωσεις όπως η Χεζμπολάχ, παρότι η διαδρομή αυτή έχει γίνει πιο δύσκολη εξαιτίας των πρόσφατων αλλαγών στη Μέση Ανατολή. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι «εάν το Ιράν δεν πολεμήσει το Ισραήλ στα Υψίπεδα του Γκολάν, το Ισραήλ θα πολεμήσει τους Ιρανούς στα σύνορά τους», μια φράση που αντικατοπτρίζει την αντιληπτή ανάγκη της Τεχεράνης για στρατηγικό βάθος και για συμμάχους στην περιφέρεια.
Αναφορές από την ίδια πλευρά της ιρανικής ηγεσίας δείχνουν ότι η χώρα δεν περιορίζεται μόνο σε ιδεολογικές δηλώσεις: ο διοικητής του ναυτικού των Φρουρών της Επανάστασης καυχήθηκε για την ικανότητα της Τεχεράνης να εξάγει πυραύλους, drones και πολεμικά πλοία, ενώ υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ασφαλείας προσπαθούν να καθησυχάσουν το κοινό μετά τα πλήγματα που προκάλεσαν σοβαρές ζημιές μέσα στην Τεχεράνη, υπογραμμίζοντας ότι «ο εχθρός δεν θα τολμήσει να ανανεώσει τον πόλεμο» και ότι οι ιρανικές δυνάμεις είναι «πλήρως προετοιμασμένες» για οποιαδήποτε απειλή. Τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Am Kalavi» έφεραν το τραύμα στο προσκήνιο, αλλά τα μηνύματα της ηγεσίας μοιάζουν να κινούνται ανάμεσα στην ενίσχυση της αποφασιστικότητας και στην προσπάθεια σταθεροποίησης της εσωτερικής κατάστασης.
Το πολιτικό πεδίο δεν είναι ομοιογενές: ο Ανώτατος Ηγέτης Χαμενεΐ έχει εκφράσει σκεπτικισμό για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, θεωρώντας την πιθανή επαναπροσέγγιση ως κίνδυνο που μπορεί να αποδυναμώσει την ισχύ του Ιράν. Παρά ταύτα, μετριοπαθή και μεταρρυθμιστικά ρεύματα εντός του πολιτικού φάσματος κριτικάρουν αυτήν την προσέγγιση και βλέπουν ευκαιρίες σε διεθνούς φύσης διασυνδέσεις και σε μια πιθανή άμβλυνση της αντιπαράθεσης με τη Δύση. Η βαθιά καχυποψία απέναντι σε ηγεμονικά κίνητρα, όπως αυτή που αποδίδεται στην αμερικανική πλευρά, παραμένει κρίσιμο εμπόδιο για κάθε γρήγορη αλλαγή στρατηγικής.
Στο διπλωματικό επίπεδο, η απάντηση της Τεχεράνης στο μήνυμα που μετέφερε ο Βλαντίμιρ Πούτιν προς τον Νετανιάχου , ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να ανανεώσει τον πόλεμο εναντίον του Ιράν — δείχνει ότι το Ιράν παραμένει επιφυλακτικό και διατηρεί τις δυνάμεις του σε εγρήγορση, με την ιρανική ηγεσία να θεωρεί πιθανό ότι πρόκειται για ισραηλινή «απάτη». Αυτή η δυσπιστία, μαζί με τις οικονομικές πιέσεις και την ανάγκη διαχείρισης της εσωτερικής αβεβαιότητας, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική που ακολουθείται — μια πολιτική που ταυτόχρονα επιδεικνύει ισχύ και προσπαθεί να αποφύγει την άμεση κλιμάκωση.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την περιοχή; Η προσπάθεια του Ιράν να αναβαθμίσει το πυραυλικό του πρόγραμμα, η αποκατάσταση και ενίσχυση του άξονα αντίστασης, οι ρητορικές δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων και οι εσωτερικές ανησυχίες για οικονομικές και κοινωνικές αντιδράσεις δημιουργούν ένα σύνθετο πλαίσιο όπου η Τεχεράνη παραμένει στο επίκεντρο της στρατηγικής σκέψης του Ισραήλ και των Δυτικών συμμάχων του. Η δυναμική αυτή δίνει στο Ισραήλ, κατά το άρθρο, την ευκαιρία να ενισχύσει τη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ και να αναζητήσει ευρύτερη υποστήριξη από ευρωπαϊκές χώρες, κίνηση που θα μπορούσε να εντείνει την πίεση προς το Ιράν και να νομιμοποιήσει ενέργειες, κινητικές και οικονομικές, εναντίον του Ιράν. Η πορεία των εξελίξεων θα εξαρτηθεί από το πώς θα ισορροπήσουν μεταξύ τους η στρατιωτική ισχύς, η διπλωματία και οι εσωτερικές πιέσεις στις εμπλεκόμενες πλευρές.
