03.01.2025
Η γονεϊκή αποξένωση αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα για πολλούς πατέρες, οι οποίοι, εξαιτίας της επιρροής που ασκείται στο παιδί και των κοινωνικών προκαταλήψεων, αποκόπτονται από τη ζωή του. Η μηχανική που χρησιμοποιείται για την αποξένωση του πατέρα είναι καλά δομημένη και συχνά υποστηρίζεται από το νομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Ας εξετάσουμε πώς λειτουργεί αυτή η μηχανική και ποιο είναι το κόστος για τα παιδιά.
Η αποξένωση ξεκινά με τη συστηματική δυσφήμηση του πατέρα. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω:
Ψευδών καταγγελιών κακοποίησης: Ο αποξενωτικός γονέας κατηγορεί τον πατέρα για κακομεταχείριση ή βία, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν αποδείξεις.
Έμφαση στην ανεπάρκεια του πατέρα: Προβάλλεται η ιδέα ότι ο πατέρας δεν είναι κατάλληλος για την ανατροφή του παιδιού, είτε λόγω έλλειψης συναισθηματικής σύνδεσης είτε λόγω άλλων προσωπικών χαρακτηριστικών.
Εκμετάλλευση έμφυλων στερεοτύπων: Η κοινωνία συχνά θεωρεί τη μητέρα πιο «φυσική» επιλογή για την κηδεμονία, αφήνοντας τον πατέρα σε δευτερεύοντα ρόλο.
Το παιδί γίνεται εργαλείο για την επιβολή εξουσίας στον πατέρα:
Ψυχολογική χειραγώγηση: Το παιδί επηρεάζεται να πιστέψει ότι ο πατέρας δεν το αγαπά ή ότι είναι υπεύθυνος για τα προβλήματα της οικογένειας.
Περιορισμός επικοινωνίας: Ο αποξενωτικός γονέας βρίσκει προσχήματα για να αποτρέψει συναντήσεις ή τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον πατέρα.
Κατασκευή ψεύτικων αναμνήσεων: Ενσταλάζεται στο παιδί η ιδέα ότι έχει βιώσει κακοποίηση από τον πατέρα, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν πραγματικά περιστατικά.
Το νομικό πλαίσιο συχνά ευνοεί τη μητέρα, καθώς:
Υπάρχει προκατάληψη υπέρ της μητέρας: Τα δικαστήρια συχνά αποδίδουν την επιμέλεια στη μητέρα χωρίς να εξετάζουν σε βάθος τις συνθήκες.
Ψευδείς κατηγορίες κακοποίησης: Αυτές οι κατηγορίες μπορεί να επηρεάσουν τις αποφάσεις του δικαστηρίου, αφήνοντας τον πατέρα να παλεύει για την αθώωσή του.
Χρονοβόρες διαδικασίες: Η δικαστική καθυστέρηση επιδεινώνει την αποξένωση, καθώς το παιδί απομακρύνεται από τον πατέρα για μεγάλα διαστήματα.
Η κοινωνία συχνά υποστηρίζει την αποξένωση, έστω και άθελά της:
Στερεότυπα για τους πατέρες: Ο πατέρας συχνά θεωρείται ως ο «παροχέας χρημάτων» και όχι ως σημαντικός γονέας.
Έλλειψη ευαισθητοποίησης: Η γονεϊκή αποξένωση δεν αναγνωρίζεται ευρέως ως πρόβλημα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαρκής υποστήριξη για τους πατέρες.
Προβολές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης: Τα μέσα συχνά παρουσιάζουν τον άνδρα ως βίαιο ή αδιάφορο, ενισχύοντας τις προκαταλήψεις.
Τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της κατάστασης:
Διαταραγμένες σχέσεις: Η αποξένωση τους στερεί τη δυνατότητα να διατηρήσουν έναν υγιή δεσμό με τον πατέρα.
Σύγχυση και ενοχές: Τα παιδιά συχνά αισθάνονται διχασμένα και φέρουν ενοχές για τη στάση που τους επιβάλλεται.
Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Η απομάκρυνση από τον πατέρα επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Αριστοτέλης, τόνιζαν τη σημασία της ισορροπίας και της δικαιοσύνης στις ανθρώπινες σχέσεις. Η γονεϊκή αποξένωση διαταράσσει αυτή την ισορροπία, δημιουργώντας δυσλειτουργικές οικογενειακές δομές. Ο Σωκράτης έλεγε ότι η αλήθεια είναι ο πυλώνας της κοινωνικής αρμονίας. Για να αποκατασταθεί η ισορροπία, η κοινωνία και το δικαστικό σύστημα πρέπει να δώσουν έμφαση στην αντικειμενική εξέταση κάθε περίπτωσης.
Εκπαίδευση δικαστών και κοινωνικών λειτουργών: Να κατανοούν τη γονεϊκή αποξένωση και τις επιπτώσεις της.
Νομικές δικλείδες ασφαλείας: Να προστατεύονται και οι δύο γονείς από ψευδείς καταγγελίες.
Υποστήριξη παιδιών και γονέων: Παροχή ψυχολογικής υποστήριξης για την αποκατάσταση των σχέσεων.
Εκστρατείες ευαισθητοποίησης: Να αλλάξει η κοινωνική νοοτροπία για τη σημασία της πατρικής παρουσίας.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του in.gr, οι αρχές στην Ελλάδα έχουν παρατηρήσει αύξηση των ψευδών καταγγελιών για κακοποιήσεις τα τελευταία χρόνια, γεγονός που επιβαρύνει το έργο τους και υπονομεύει την αξιοπιστία των πραγματικών θυμάτων. Ειδικότερα, στις καταγγελίες βιασμών, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, το ποσοστό επιβεβαίωσης είναι της τάξης του 50%, με τις υπόλοιπες να αποδεικνύονται ψευδείς. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί προκλήσεις για τις αρχές, καθώς απαιτείται προσεκτική διερεύνηση κάθε καταγγελίας για να διασφαλιστεί η προστασία των πραγματικών θυμάτων, ενώ παράλληλα αποφεύγεται η άδικη κατηγορία αθώων ατόμων.
Η γονεϊκή αποξένωση δεν είναι απλώς ένα νομικό ζήτημα. Είναι μια μορφή συναισθηματικής κακοποίησης που αφήνει βαθιά τραύματα στα παιδιά και διαταράσσει τη φυσική ισορροπία της οικογένειας. Η αναγνώριση και η αντιμετώπισή της είναι το πρώτο βήμα για μια δικαιότερη κοινωνία.
