29.12.2024
Η Αριστοτελική φιλοσοφία, και ειδικότερα η έννοια της μεσότητας, παραμένει μια ανεκτίμητη πηγή σοφίας για την αντιμετώπιση σύγχρονων κοινωνικών διλημμάτων. Ο φεμινισμός, ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικά κινήματα της εποχής μας, έχει συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση της ισότητας των φύλων. Ωστόσο, ορισμένες εκφάνσεις του τείνουν να οδηγούν σε διχασμό, παραβλέποντας την ανάγκη για ενότητα και συνεργασία. Στο πλαίσιο αυτό, η Αριστοτελική μεσότητα μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός για την επίτευξη ισορροπίας και δικαιοσύνης, αποφεύγοντας τα άκρα της υπερβολής και της έλλειψης.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη στα Ηθικά Νικομάχεια (Βιβλίο II, Κεφάλαιο 6), η αρετή βρίσκεται στη μεσότητα, δηλαδή στο σημείο ισορροπίας μεταξύ υπερβολής και έλλειψης. Στον σύγχρονο φεμινιστικό λόγο, η υπερβολική εστίαση στη γυναικεία θυματοποίηση, χωρίς αντίστοιχη αναγνώριση της βίας κατά των ανδρών, αποτελεί παράδειγμα απόκλισης από τη μεσότητα. Το ίδιο ισχύει και για την αποδοχή κοινωνικών στερεοτύπων που παρουσιάζουν τους άνδρες ως θύτες ή καταπιεστές.
Στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι η βία κατά των ανδρών, αν και λιγότερο καταγεγραμμένη, είναι υπαρκτή και συχνά αγνοείται. Η έλλειψη δομών υποστήριξης και η κοινωνική πίεση να παρουσιάζονται οι άνδρες ως "δυνατοί" εντείνει το πρόβλημα. Μια νομοθεσία που εστιάζει αποκλειστικά σε ένα φύλο υπονομεύει τη δικαιοσύνη και τη συνοχή της κοινωνίας.
Η δικαιοσύνη, όπως την περιγράφει ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά (Βιβλίο I, Κεφάλαιο 2), αποτελεί θεμέλιο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Μια πολιτεία που λειτουργεί με μεροληπτική νομοθεσία ενισχύει τη διαίρεση και διακυβεύει την εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών. Η νομοθεσία πρέπει να προστατεύει όλα τα μέλη της κοινωνίας, ανεξαρτήτως φύλου, προάγοντας την αλληλεγγύη και την ισότητα.
Στην περίπτωση του φεμινισμού, η νομοθετική μεροληψία δημιουργεί εντυπώσεις αδικίας και ενισχύει τη ρητορική του διχασμού. Οι δομές υποστήριξης πρέπει να επεκταθούν ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των θυμάτων βίας, ανεξαρτήτως φύλου.
Ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Ευδήμεια (Βιβλίο VII, Κεφάλαιο 2) τονίζει τη σημασία της φιλίας ως προϋπόθεση της κοινωνικής συνοχής. Η φιλία βασίζεται στην αμοιβαία κατανόηση και την αποδοχή, στοιχεία που υπονομεύονται από την πόλωση μεταξύ των φύλων. Ο διχαστικός φεμινιστικός λόγος συχνά παραβλέπει την ανάγκη συνεργασίας για την καταπολέμηση της βίας και την επίτευξη μιας δίκαιης κοινωνίας.
Η Αριστοτελική φιλία μας καλεί να δούμε τον άλλον ως ισότιμο εταίρο, παρά ως αντίπαλο. Η ενότητα αυτή μπορεί να γίνει το θεμέλιο για την καταπολέμηση όλων των μορφών βίας και αδικίας.
Αναγνώριση της βίας κατά όλων των φύλων: Η νομοθεσία πρέπει να είναι συμπεριληπτική, προστατεύοντας τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες.
Δημιουργία δομών υποστήριξης για άνδρες θύματα βίας: Είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν καταφύγια και γραμμές βοήθειας για άνδρες θύματα.
Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Καμπάνιες που προωθούν την αλληλοκατανόηση και αποδομούν τα στερεότυπα είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των φύλων: Μέσα από διάλογο και κοινές πρωτοβουλίες, άνδρες και γυναίκες μπορούν να συνεισφέρουν στη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας.
Ο Αριστοτέλης μας καλεί να αποφύγουμε τα άκρα και να προάγουμε τη μεσότητα, όχι μόνο ως ατομική αρετή αλλά και ως κοινωνικό ιδεώδες. Η εφαρμογή αυτής της αρχής στη σύγχρονη νομοθεσία και τον δημόσιο λόγο μπορεί να οδηγήσει σε μια κοινωνία που στηρίζεται στη δικαιοσύνη, την ενότητα και τη συνεργασία. Αντί να διχάζει, ο φεμινισμός μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα προς την ισότητα, αρκεί να εναρμονιστεί με τις διαχρονικές αξίες της αριστοτελικής φιλοσοφίας.
