Η μνήμη θανάτου έχει μεγάλη δύναμη να οδηγήσει τον αμαρτωλό στην μετάνοια. Ο θάνατος είναι γνωστός σε εμάς, αλλά ταυτόχρονα άγνωστος.
Γνωστός γιατί ξέρουμε ότι όλοι θα πεθάνουμε. Άγνωστος γιατί δεν ξέρουμε πότε, πώς και πού θα πεθάνουμε. Όσο μεγαλώνουμε, τόσο περισσότερο συρρικνώνεται η ζωή μας, συντομεύοντας τις μέρες της ζωής μας και φέρνοντάς μας πιο κοντά στο θάνατο.
Σήμερα είμαστε πιο κοντά σε εκείνη την ώρα του θανάτου από ό,τι ήμασταν χθες. Ο θάνατος ακολουθεί τα χνάρια όλων, τον ακολουθεί και τον αρπάζει από αυτή τη ζωή όταν δεν το περιμένει. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι, ειδικά οι υγιείς και δυνατοί δημιουργούν αυταπάτες αυτού του είδους: "Έχω ακόμα λίγο χρόνο για να ζήσω". «Η ώρα του τέλους μου δεν είναι ακόμη κοντά»· «γι? αυτό θα μαζέψω και θα απολαύσω τα αγαθά που έχω συγκεντρώσει». Αλλά, απροσδόκητα, θα τον αρπάξει ο θάνατος, και τότε όλες οι ψευδαισθήσεις και οι σκέψεις του θα γκρεμιστούν. Αυτός που υποσχέθηκε στον εαυτό του μακροζωία μπορεί σύντομα να πεθάνει. Μετά φεύγει από τον κόσμο και μαζί του το σώμα του για το οποίο ήθελε να αγωνιά και να γίνει πλούσιος
Γιατί κοιμόμαστε; Ο διάβολος κλέβει τη σωτηρία μας σαν κλέφτης. Ας γράψουμε στις σελίδες της μνήμης μας εκείνη την ώρα και ας είμαστε προετοιμασμένοι, γιατί από εκείνη την ώρα ο άνθρωπος θα πάει είτε στην αιώνια ευτυχία είτε στο αιώνιο μαρτύριο. Σε αυτόν τον κόσμο, οι πόρτες της αιωνιότητας είναι ανοιχτές σε όλους, αλλά ο καθένας μπορεί να επιλέξει μόνος του αν θα πάει στην ευτυχισμένη ή στη δυστυχισμένη αιωνιότητα. Από τη στιγμή του θανάτου ο άνθρωπος αρχίζει είτε να ζει αιώνια είτε να πεθαίνει αιώνια. Πού είναι αυτοί που έζησαν πριν από εμάς σε αφθονία, σε απολαύσεις και αμετανόητα; Έχουν αφήσει όλες τις απολαύσεις τους στη γη και τώρα περνούν τον χρόνο τους στις κατάλληλες κατοικίες τους, περιμένοντας την τελευταία κρίση, όταν θα λάβουν την πλήρη ανταμοιβή σύμφωνα με τις πράξεις τους.
Χριστιανοί, δεν ξέρουμε την ώρα του θανάτου μας. Ο Θεός που αγαπά τους ανθρώπους φροντίζοντας για τη σωτηρία μας όρισε να μας είναι άγνωστη η στιγμή του τέλους για να είμαστε πάντα προετοιμασμένοι για το θάνατο και να περνάμε σε αληθινή μετάνοια. Με το που θα φύγει ο άνθρωπος από αυτόν τον κόσμο θα εμφανιστεί στην κρίση του Χριστού.
Ο άνθρωπος δεν είναι πιο σίγουρος για τίποτα επάνω στην γη από τον θάνατο του. Ότι θα ζήσεις περισσότερο, δεν το ξέρεις, ότι θα είσαι πλούσιος, δεν το ξέρεις, ότι θα είσαι πιο υγιής από ό,τι είσαι, δεν το ξέρεις. αλλά ότι θα πεθάνεις το ξέρεις και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει αυτήν την αλήθεια.
Να ξέρετε ένα πράγμα: Ο θάνατος είναι ζωή για όσους δεν τον ξεχνούν. Όσο οι πρόγονοί μας, οι προπάτορές μας ο Αδάμ και η Εύα, δεν ξέχασαν τον θάνατο, ήταν στον Παράδεισο. Αλλά καθώς ξέχασαν τον θάνατο πέθαναν με την ψυχή και μετά από εννιακόσια και κάτι χρόνια πέθαναν και με το σώμα.
Ο θάνατος λοιπόν, όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, είναι ζωή για όσους δεν τον ξεχνούν. Ο θάνατος, αν δεν τον ξεχάσουμε, μας φέρνει αιώνια ζωή.
Ο Άγιος Βασίλειος ρωτήθηκε από τον μεγάλο φιλόσοφο Εύβουλο, φίλο του από την Αλεξάνδρεια: Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοσοφία στον κόσμο, ειδικά στον χριστιανικό κόσμο;
Εκείνος της απάντησε: Ας σκεφτόμαστε πάντα τον θάνατο.
Αυτή είναι η υψηλότερη φιλοσοφία! Γιατί; Αυτός που σκέφτεται τον θάνατο δεν πεθαίνει με την ψυχή του. Αυτός που συλλογίζεται τον θάνατο αποφεύγει την αμαρτία. Ακούς αυτό που λέει ο Απόστολος Παύλος: Ο μισθός της αμαρτίας είναι ο θάνατος. Αυτός που θυμάται τον θάνατο δεν αμαρτάνει. Άκου τι λέει ο Ιησούς: Γιε μου, θυμήσου τα τελευταία σου πράγματα και δεν θα κάνεις ποτέ λάθος.
Θυμηθείτε λοιπόν! Ο μέγας Απόστολος Παύλος, το μεγαλύτερο σκεύος επιλογής που έστειλε ο Χριστός για να φωτίσει τα έθνη, ακούστε τι λέει: Σε όλες τις ημέρες η μνήμη του θανάτου είναι πάντα μαζί μας. Και πάλι: Κάθε μέρα πεθαίνω! Κάθε μέρα πέθαινε για την αμαρτία και την άμπελο του Χριστού και κάθε μέρα η ανάμνηση του θανάτου ήταν στην καρδιά του. Γιατί; Για να μην πεθάνει με την ψυχή του.
Αυτός που ξεχνά το θάνατο, πέφτει εύκολα στο δίχτυ του διαβόλου, πεθαίνει εύκολα με την ψυχή του και πάει στην κόλαση! Όσοι αποφεύγουν να ακούνε και να σκέπτονται τον θάνατο, δέχονται δαιμονικές επιρροές να το πράξουν.
Οι θεοσεβείς Πατέρες μας δίδαξαν: Άνθρωπε, αν θέλεις να πάρεις σύμβουλο και δάσκαλο στη ζωή να σε οδηγήσει με ασφάλεια στο δρόμο της σωτηρίας, μην πάρεις κανέναν άλλο παρά μόνο στο θάνατο! Ο μεγαλύτερος σύμβουλος που μπορεί να μας οδηγήσει στη Βασιλεία των Ουρανών είναι ο θάνατος. Μόνο ας μην ξεχνάμε αυτόν τον σύμβουλο, αυτόν τον δάσκαλο, αλλά να τον έχουμε πάντα μπροστά στα μάτια μας.
Ο θάνατος σε συμβουλεύει τόσο καλά αν δεν το ξεχάσεις, τόση σοφία σε διδάσκει που ούτε ο Σολομών με όλη του τη σοφία δεν μπορεί να σε διδάξει όσα σε διδάσκει ο θάνατος. Διότι λένε οι θεϊκοί Πατέρες: «Ούτε ο Σολομών δεν θα έπεφτε σε ηδονές και στη σκλαβιά της ακολασίας με τις γυναίκες αν είχε μπροστά στα μάτια του τον θάνατο».
Αν είχε κι αυτός έναν ετοιμοθάνατο δάσκαλο, ο θάνατος θα ήταν πολύ πιο σοφός από αυτόν και θα τον εμπόδιζε να αμαρτήσει. Ξέχασε όμως τον θάνατο και έπεσε στο βούρκο της κακίας, γιατί δεν ήθελε να έχει σύμβουλο το πιο αγαπητό πράγμα από όλους, δηλαδή τον θάνατο.
Έτσι σε εμποδίζει ο θάνατος να αμαρτήσεις: Η σάρκα σκέπτεται ενάντια στο πνεύμα όπως λέει ο Άγιος Απόστολος Παύλος. Όταν το σώμα σηκωθεί με πόλεμο εναντίον της ψυχής για να το μολύνει, τότε ρωτήστε το πότε θα πεθάνει:
- Τι λες, θάνατο; Να διαπράξω αυτήν την αμαρτία, που προτρέπει η σάρκα μου; Και θα σου πει:
- Μην κάνεις την αμαρτία, γιατί έρχεσαι στα χέρια μου και θα σε πάω μπροστά στο τελικό δικαστήριο!
Σε προτρέπει ο διάβολος να κλέψεις; Ρωτήστε τον θάνατο και θα σου πει:
- Μην κλέβει γιατί επιβαρύνεις την θέση σου όταν έρθεις στα χέρια μου!
Σε παροτρύνει ο διάβολος στην ακολασία; Σε προτρέπει ο διάβολος να βρίζεις, να μεθύσεις, να καπνίσεις, σε κάθε κακό; Ρωτήστε τον θάνατο:
Τι λες, θάνατο να κάνω; Δείτε τι λέει ο θάνατος:
- Μην το κάνεις αυτό, γιατί έρχεσαι γρήγορα στα χέρια μου! Πεθαίνεις και θα σε πετάξω στην κόλαση!
Ο θάνατος λοιπόν είναι πολύ χρήσιμος και πρέπει να τον έχουμε πάντα μπροστά στα μάτια μας! Και όταν ο διάβολος σε προτρέπει να διαπράξεις μια αμαρτία, ρώτησε τον θάνατο:
- Τι θα λέγατε για τον θάνατο; Είσαι ο δάσκαλός μου! Τι να κάνω;
- Μην το κάνεις, γιατί η πληρωμή της αμαρτίας είναι ο θάνατος της ψυχής, κι εσύ πεθαίνεις με την ψυχή σου και έρχεσαι στα νύχια μου και θα σε πάω στη Γέννα της κολάσεως και εκεί θα βρέχεσαι για πάντα!
Να λοιπόν πόσο καλός είναι ο θάνατος, αν το βάλουμε στον εαυτό μας! Η ενατένιση του θανάτου μας εμποδίζει πάντα να αμαρτήσουμε και μας διδάσκει να κάνουμε μόνο καλό. Αλίμονο λοιπόν σε αυτόν που ξεχνά το θάνατο, γιατί πεθαίνει με το σώμα στον καιρό του, αλλά με την ψυχή πεθαίνει τη στιγμή που διαπράττει την αμαρτία.
Αν είχαμε πάντα τον θάνατο μπροστά στα μάτια μας, δεν θα κάναμε την αμαρτία, όχι μόνο με την πράξη, αλλά ούτε με το λόγο ούτε με τη σκέψη, γιατί ο Θεός κρίνει ακόμη και την αμαρτία με τη σκέψη ως τέλεια αμαρτία.
Τι λέει ο θεοσεβής πατέρας Εφραίμ ο Σιρούλ; «Μην ανησυχείτε αδελφοί μου για τις αμαρτίες νομίζοντας ότι είναι ελαφριές. Αν οι αμαρτίες της σκέψης ήταν ελαφριές, ο ίδιος ο Χριστός, η σοφία του Θεού, δεν θα θεωρούσε την πορνεία στον πόθο της γυναίκας και τον φόνο στο μίσος ενός αδελφού».
Σκέφτηκες με πάθος τη γυναίκα, έγινες πόρνος! Έχεις σκεφτεί με μίσος τον αδερφό σου; Είσαι δολοφόνος! Άκουσες; Πορνεία στη σκέψη και φόνος σε μίσος για τον αδελφό.
Βλέπω; Αλλά και ο θάνατος δεν σε αφήνει εδώ. Ο θάνατος σε εμποδίζει όχι μόνο να αμαρτάνεις στην πράξη, αλλά και στην αμαρτία της σκέψης. Γιατί ο Θεός καταδικάζει τις σκέψεις ως πράξεις.
Αδέρφια μου, χαρούμενος και τριπλά ευτυχισμένος είναι αυτός ο άνθρωπος που πήρε τον θάνατο σύμβουλό του. Πάντα όταν η τεμπελιά τον πολεμά να μην προσεύχεται, να μην κάνει τον κανόνα που έδωσε ο ιερέας, όταν ο διάβολος τον πολεμά να μην νηστεύει, να επιδίδεται σε γλυκό φαγητό, ή όταν ο διάβολος τον πολεμήσει να κλέψει, ή για να μαζέψει πλούτη, ή για να εκδικηθεί τον άλλον, ή για να πορνέψει, ή να ορκιστεί, ή να μεθύσει ή να καπνίσει, θα ρωτήσει στο θάνατο:
Τι λες, θάνατε, να το κάνω αυτό; Και ο θάνατος του λέει:
Μην το κάνεις! Ο μισθός της αμαρτίας είναι η κόλαση. Έρχομαι αμέσως μετά την αμαρτία, σε παίρνω και σε πάω στην αιώνια φρίκη!
Έτσι ο θάνατος που φοβόμαστε, είναι ο μεγαλύτερος φίλος και ο μεγαλύτερος σύμβουλός μας στη ζωή, προς την αιώνια ζωή.
Η φιλοσοφία μας ως χριστιανοί είναι να μην ξεφεύγουμε από το θάνατο. Αλλά τί; Ας προετοιμαστούμε για το θάνατο! Ας περιμένουμε να έρθει κοντά μας.
Και πως; Ας εξομολογηθούμε καθαρά τις αμαρτίες μας, να κάνουμε τον κανόνα μας, να κάνουμε ειρήνη με όλους, να σταματήσουμε να αμαρτάνουμε, να κάνουμε καλές πράξεις και τότε θα περιμένουμε τον θάνατο σαν μια μεγάλη παρέλαση, σαν μια γιορτή.
Ακούστε τι λέει ο άγιος Εφραίμ: Ο άνθρωπος που επιπλήττεται από τη συνείδησή του για αμαρτίες, φοβάται πολύ τον θάνατο και ο δίκαιος περιμένει τον θάνατο ως μεγάλη γιορτή! Ας έρθει να τον περάσει από τον θάνατο στη ζωή, γιατί η σημερινή εποχή είναι θάνατος της ψυχής, για όσους την υπηρετούν.
Φοβόμαστε και λέμε: «Αλίμονό μου, πεθαίνω!». Φοβόμαστε!
Αλλά ας μη φοβόμαστε τον θάνατο. Ας φοβηθούμε την αμαρτία, γιατί η αμαρτία οδηγεί στον θάνατο. Γιατί ο μισθός της αμαρτίας είναι ο θάνατος και ο αληθινός θάνατος της ψυχής είναι η αμαρτία!
