Εμπορία οργάνων: 2 δισεκατομμύρια ετησίως από τις σφαγές ανθρώπων

Η εμπορία ανθρώπων, το σεξ και/ή η εργασία είναι οι πιο κοινές μορφές εμπορίας ανθρώπων μεταξύ των ηγετών της δημόσιας πολιτικής και των γενικών εκστρατειών ευαισθητοποίησης. Ωστόσο, η εμπορία οργάνων κατέχει μια κρίσιμη θέση με τις διεθνικές ομάδες οργανωμένου εγκλήματος λόγω της υψηλής ζήτησης και των σχετικά χαμηλών ποσοστών επιβολής του νόμου.

Οι έμποροι οργάνων κερδίζουν στη σκιά, ενώ το καταστροφικό ιατρικό τους αποτύπωμα είναι το μόνο που γίνεται αισθητό. Αφήνει ευάλωτους πληθυσμούς, γνωστούς και ως «δότες» και δικαιούχους του πρώτου κόσμου, γνωστούς και ως «αποδέκτες», ανοιχτούς σε σοβαρή εκμετάλλευση και συνέπειες για την υγεία για μια ζωή.

Αυτή η μορφή παράνομου εμπορίου αφήνει επίσης τον ιδιωτικό τομέα, ιδίως τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, επιρρεπή στο να είναι ένας άγνωστος αγωγός διευκόλυνσής του. Αν και, με τη σωστή εκπαίδευση και αυξημένη ευαισθητοποίηση, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορεί να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην αποκάλυψη των εμπόρων οργάνων μέσω της οικονομικής διαδρομής που αφήνουν πίσω τους.

Όταν περιγράφεται η εμπορία οργάνων, υπάρχει συχνά σύγχυση ως προς το πώς μπορεί να συμβεί αυτό το έγκλημα. Η Global Financial Integrity (GFI) εκτιμά ότι το 10 τοις εκατό όλων των μεταμοσχεύσεων οργάνων, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων, της καρδιάς και του ήπατος, γίνονται μέσω οργάνων που αποτελούν αντικείμενο εμπορίας. 1 Ωστόσο, τα πιο σημαντικά όργανα που διακινούνται παράνομα είναι τα νεφρά, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να υπολογίζει ότι 10.000 νεφροί διακινούνται στη μαύρη αγορά παγκοσμίως ετησίως, ή περισσότερα από ένα κάθε ώρα. 

Από μόνοι τους, αυτοί οι αριθμοί μπορεί να είναι έντονοι. Ωστόσο, σε σύγκριση με τους μέσους χρόνους αναμονής για τα όργανα στις ανεπτυγμένες χώρες, μπορεί κανείς να αρχίσει να κατανοεί καλύτερα τη ζήτηση που εκτρέπεται στις μαύρες αγορές. Στον Καναδά, υπολογίζεται ότι ο μέσος χρόνος αναμονής για ένα νεφρό είναι 4 χρόνια με κάποιους να περιμένουν έως και 7 χρόνια. 3 Στις ΗΠΑ, ο μέσος χρόνος αναμονής για ένα νεφρό είναι 3,6 χρόνια σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού. 4 Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο μέσος χρόνος αναμονής είναι 2 έως 3 χρόνια, αλλά μπορεί να είναι μεγαλύτερος. 

Μόλις αποκτηθούν, τα όργανα που αποτελούν αντικείμενο εμπορίας μπορούν να μεταμοσχευθούν σε λήπτες στα πιο αξιόπιστα νοσοκομεία σε μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, αλλά οι αυτοσχέδιες χειρουργικές αίθουσες σε σπίτια ήταν συχνά οι μυστικές τοποθεσίες για τέτοιες μεταμοσχεύσεις.

Οι διακινητές ενορχηστρώνουν τη στρατολόγηση του δότη συχνά από ένα μέρος ευάλωτο και τα θύματα δεν ελέγχονται απαραίτητα κατάλληλα για τα προσόντα τους ως υγιής δότης. Απελπισμένοι ασθενείς που έχουν ανάγκη από ένα όργανο μπορεί να πέφτουν θύματα ενός διακινητή που θα μπορούσε να παριστάνεται ως ένας «έγκριτος» εκπρόσωπος μιας αλτρουιστικής οργάνωσης που ταιριάζει με τα όργανα. Η οικονομική εκμετάλλευση παίζει βασικό ρόλο και στις δύο πλευρές αυτού του σεναρίου. Επιπλέον, οι έμποροι οργάνων θα μπορούσαν επίσης να εμπλέκονται σε άλλες μορφές εμπορίας ανθρώπων, όπως η εμπορία σεξουαλικών ή/και εργατικών. Εμφανίζονται περιπτώσεις όπου ένας δωρητής οργάνων μπορεί να έχει πέσει θύμα σεξουαλικής εμπορίας ή/και εργασιακής εμπορίας καθώς και θύμα εμπορίας οργάνων, δημιουργώντας μια πολυεπίπεδη εξίσωση εκμετάλλευσης. Ο όρος «τουρισμός μεταμοσχεύσεων» χρησιμοποιείται συχνά για την περιγραφή αυτού του εγκλήματος,

«ταξίδι για μεταμόσχευση που περιλαμβάνει εμπορία οργάνων και/ή εμπορευματοποίηση μεταμοσχεύσεων ή εάν οι πόροι (όργανα, επαγγελματίες και μεταμοσχευτικά κέντρα) που διατίθενται για την παροχή μεταμοσχεύσεων σε ασθενείς εκτός χώρας υπονομεύουν την ικανότητα της χώρας να παρέχει υπηρεσίες μεταμόσχευσης για τον δικό της πληθυσμό». 

Λεξικού Εμπορίας Ανθρώπων

Πώς εντάσσεται η εμπορία οργάνων στον ευρύτερο ορισμό της εμπορίας ανθρώπων; Όπως αναφέρεται στο Πρωτόκολλο του Παλέρμο του 2000, η ??βάση για τις περισσότερες εθνικές νομοθεσίες για την εμπορία ανθρώπων, η εμπορία οργάνων ορίζεται στον ευρύτερο ορισμό ως:

Ως «εμπορία ανθρώπων» νοείται η στρατολόγηση, η μεταφορά, η μεταφορά, η στέγαση ή η παραλαβή προσώπων, μέσω της απειλής ή χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, απαγωγής, απάτης, εξαπάτησης, κατάχρησης εξουσίας ή θέσης ευάλωτου ή παροχής ή λήψης πληρωμών ή παροχών για την επίτευξη της συναίνεσης ενός ατόμου που έχει τον έλεγχο ενός άλλου προσώπου, με σκοπό την εκμετάλλευση. Η εκμετάλλευση περιλαμβάνει, τουλάχιστον, την εκμετάλλευση της πορνείας άλλων ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης, την καταναγκαστική εργασία ή υπηρεσίες, τη δουλεία ή πρακτικές παρόμοιες με τη δουλεία, τη δουλεία ή την αφαίρεση οργάνων.» 

Στις περισσότερες χώρες, η αγορά και η πώληση οργάνων είναι παράνομη (π.χ., το Ιράν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο όπου η αγορά και η πώληση οργάνων είναι νόμιμη, αλλά αυτή η εξαίρεση ισχύει μόνο για τους πολίτες του). Αντίθετα, υπάρχουν λίγοι νόμοι που περιορίζουν ένα άτομο να εγκαταλείψει τη χώρα του για να αποκτήσει όργανο από κάποιον στο εξωτερικό. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές εταιρείες που φροντίζουν για τον «τουρισμό μεταμόσχευσης», αλλά ισχυρίζονται ότι ταιριάζουν μόνο αποδέκτες με δωρητές που είναι πρόθυμοι.

Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσα ετησίως παράγει ο τουρισμός μεταμοσχεύσεων παγκοσμίως, αλλά εκτιμάται ότι το παράνομο εμπόριο οργάνων αποφέρει συντηρητικά περίπου 840 έως 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σύμφωνα με το GFI. 8

Δυστυχώς, ακόμη και με την εκτιμώμενη ροή κεφαλαίων να ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως, είναι δύσκολο τόσο για τους φορείς επιβολής του νόμου όσο και για τους επαγγελματίες της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML) να εντοπίσουν σχετική οικονομική δραστηριότητα. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η έλλειψη εγχώριων νόμων που αποτρέπουν τους πολίτες από το ταξίδι στο εξωτερικό, τη διεθνική φύση του εγκλήματος και την ευφυΐα των προμηθευτών που γνωρίζουν αρκετά καλά τους νόμους που σχετίζονται με την εμπορία οργάνων για να τους παρακάμψουν μέσω εταιρείες κοχυλιών και απολυμανθείσες (νόμιμες) προσφορές μέσω δημόσιων ιστοσελίδων.