Χρήσιμες οδηγίες ασφαλούς οδήγησης σε βρεγμένο δρόμο, από τον Σύμβουλο Ασφαλείας Δημήτρη Αλεξίου

Ελέγχετε πάντα τα λάστιχά σας και διατηρείτε σωστά φουσκωμένα (η σωστή πίεση αέρα προσδιορίζεται από τον Κατασκευαστή τού αυτοκινήτου και μπορείτε να τη βρείτε γραμμένη στο άκρο της πόρτας τού οχήματος, το στύλο της πόρτας, το “πορτάκι” της θήκης, ή το “πορτάκι” των καυσίμων. Αναφέρεται επίσης στο εγχειρίδιο -βιβλιαράκι- χρήστη). Προσοχή: ο αριθμός που αναφέρεται στην πλαινή όψη τού ελαστικού, δεν είναι η προτεινόμενη πίεση, αλλά η μέγιστη πίεση αέρα τού ελαστικού! Θα πρέπει να ελέγχετε την πίεση αέρα τού ελαστικού σας τουλάχιστον μία φορά το μήνα.

Ελέγχετε επίσης το βάθος πέλματος των ελαστικών. Το κανονικό βάθος βοηθά ν’ αποφεύγετε την πλαγιολίσθηση και την υδρολίσθηση. Ο καλύτερος τρόπος για ν’ αποφύγετε την ολίσθηση που δημιουργείται από το νερό στο δρόμο, τους ρύπους, λάδι κλπ είναι να ελαττώσετε ταχύτητα, που επιτρέπει την μεγαλύτερη επαφή τού πέλματος τού ελαστικού με το δρόμο, με αποτέλεσμα την καλύτερη πρόσφυση. Το ίδιο όμως, ισχύει και για τα παπούτσια μας! Όταν ξεκινάτε ένα ταξίδι με βροχή, τα παπούτσια σας θα είναι βρεγμένα και μπορεί να γλιστράνε από τα πεντάλ. Τρίψτε τις σόλες στο πατάκι του αυτοκινήτου πριν βάλετε μπροστά τον κινητήρα.

Ελέγξτε ότι τα φώτα πορείας, τα πίσω φώτα, τα φώτα φρένων και τα φλας, δουλεύουν κανονικά. Επίσης, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι οι υαλοκαθαριστήρες σας λειτουργούν και ότι τα μάκτρα τους βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Παρόλα αυτά, η δυνατή βροχή μπορεί να υπερφορτώσει τους υαλοκαθαριστήρες, αφήνοντας ένα σχεδόν αδιάκοπο κάλυμμα νερού να καλύπτει το παρμπρίζ. Όταν η ορατότητα είναι τόσο περιορισμένη ώστε τα άκρα του δρόμου ή των άλλων αυτοκινήτων να μην είναι ορατά από απόσταση ασφαλείας, είναι ώρα να βγείτε από το δρόμο και να περιμένετε να κοπάσει η βροχή. Είναι καλύτερα να σταματήσετε σε χώρους στάθμευσης ή άλλα “προστατευμένα” σημεία. Ομως αν η άκρη τού δρόμου είναι η μόνη σας επιλογή, κάντε όσο πιο άκρη μπορείτε και περιμένετε να περάσει η καταιγίδα. Κρατήστε τα φώτα πορείας σας αναμμένα κι ανάψτε τα φώτα κινδύνου (alarm) για να ειδοποιήσετε τους άλλους οδηγούς…

Προσέχουμε τις “Ιρλανδικές διαβάσεις” (σημεία στο οδικό δίκτυο, όπου ο δρόμος διασταυρώνεται με χείμαρρο, δεν υπάρχει γέφυρα και για τη διευκόλυνση της τοπικής κυκλοφορίας των οχημάτων εφαρμόζεται πρόχειρη κατασκευαστική λύση) και αποφεύγουμε να τις διασχίζουμε όταν ο καιρός είναι βροχερός ή όταν για οιοδήποτε λόγο αρχίζει ο χείμαρρος να γεμίζει (π.χ. λιώσιμο πάγων, μπουρίνια κλπ) ή να οδηγούμε σε πλημμυρισμένους δρόμους, όπου δεν έχουμε πλήρη ορατότητα τού οδοστρώματος! Αν όμως παρόλα αυτά το επιχειρήσουμε, πρέπει να γνωρίζουμε το ασφαλές σημείο βύθισης τού οχήματός μας, δεδομένου ότι αυτό έχει οριστεί από τον Κατασκευαστή βάσει της θέσης των ευάλωτων συστημάτων (π.χ. φίλτρο αέρα και πολλαπλασιαστές).

Κινούμαστε με μέγιστη ταχύτητα 5 χλμ./ώρα, ώστε να αποτρέψουμε την είσοδο τού νερού στο μοτέρ και ν’ αποφύγουμε βλάβες των ηλεκτρικών εξαρτημάτων. Έχουμε στο νου ότι, λόγω των κυματισμών που προκαλούνται από τα επερχόμενα οχήματα, η στάθμη τού νερού μπορεί να ξεπεράσει το δάπεδο τού αυτοκινήτου. Αν σβήσει ο κινητήρας ενώ βρισκόμαστε μέσα σε νερά, δεν επιχειρούμε να τον θέσουμε ξανά σε λειτουργία! Σ’ αυτή την περίπτωση το όχημα καλό είναι να ρυμουλκηθεί. Το νερό και η λάσπη μπορεί να υγράνουν τις επενδύσεις τριβής (θερμουί), με αποτέλεσμα η λειτουργία πέδησης να επενεργεί με καθυστέρηση.

Η οδήγηση στη βροχή απαιτεί προσεκτική χρήση όλων των κύριων σημείων ελέγχου – τιμόνι, συμπλέκτη, φρένα και γκάζι – καθώς και μεγαλύτερο περιθώριο ασφάλειας, για πιθανά λάθη κι έκτακτες περιπτώσεις. Η απόσταση φρεναρίσματος στο βρεγμένο δρόμο είναι 3 φορές μεγαλύτερη απ’ ότι σε στεγνό, οπότε θα πρέπει να κρατάτε περισσότερη απόσταση μεταξύ τού οχήματός σας και τού προπορευόμενου, απ’ ό,τι σε συνθήκες στεγνού οδοστρώματος. Η ολίσθηση μπορεί να προκύψει ακόμη και στους προσεκτικότερους οδηγούς. Αν βρεθείτε να υδρολισθαίνετε, μην φρενάρετε και μην στρίψετε απότομα. Αυτό θα μπορούσε να κάνει το αυτοκίνητό σας να γλιστρήσει. Χαλαρώστε το πόδι σας στο γκάζι, μέχρι το αυτοκίνητο να ελαττώσει ταχύτητα και να μπορείτε να αισθανθείτε καλύτερη επαφή με το δρόμο.

Αν χρειάζεται να φρενάρετε, κάντε το απαλά με ελαφρές επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Αν το αυτοκίνητό σας έχει ABS, εφαρμόστε έντονη, σταθερή πίεση στα φρένα και οδηγείστε προς την κατεύθυνση της ολίσθησης.
Επιπλέον, αν οδηγείτε δίκυκλο, μην ξεχνάτε ότι το σημαντικότερο πράγμα κατά την οδήγηση είναι «πού κοιτάμε». Όχι τι κάνουμε με τη μοτοσυκλέτα, πώς την οδηγούμε, ποια η κατάστασή της, ποιες “οι γραμμές” που ακολουθούμε, ή το περιβάλλον που κινούμαστε. Όλα αυτά και πολλά ακόμη, είναι φυσικά πολύ σημαντικά, όμως πριν απ’ όλα, πρέπει να τ’ αντιληφθούμε, να τ’ αξιολογήσουμε και αναλόγως να πράξουμε.

Να συλλέξουμε τις πληροφορίες που απαιτούνται για να πάρουμε τις αποφάσεις που επιβάλλονται. Τη συλλογή των πληροφοριών κάνουν τα μάτια μας κι από εκεί ξεκινούν όλα τα υπόλοιπα. Το ασαφές στο θέμα αυτό, είναι ότι συχνά τα μάτια μας δεν οδηγούνται εκεί που συνειδητά θέλουμε, αλλά σε περιοχές που τα οδηγεί η ανασφάλεια και ο φόβος. Το αποτέλεσμα είναι να κοιτάμε λίγα μέτρα εμπρός μας, στην περιοχή που ήδη βρισκόμαστε και, αν συμβεί κάτι, να μην έχουμε τον χρόνο ν’ αντιδράσουμε. Στόχος μας είναι να οδηγήσουμε το βλέμμα μας σε τέτοια απόσταση (με την έννοια του χρόνου, όχι των μέτρων), ώστε να έχουμε τη δυνατότητα προγραμματισμού της οδήγησης μας και κυρίως της έγκαιρης αντίδρασης.

Ένας γενικός κανόνας λέει ότι το βλέμμα μας πρέπει να επεξεργάζεται το χώρο στον οποίο θα βρεθούμε στα επόμενα 3-5 δευτερόλεπτα, κι όχι το δρόμο λίγα μέτρα μπροστά από τον τροχό της μοτοσυκλέτας μας. Παρατηρώντας τις συνθήκες που επικρατούν ανά πάσα στιγμή, απομακρύνουμε το σημαντικό κίνδυνο ξαφνιάσματος, που συχνά οδηγεί σε εσφαλμένες αντιδράσεις. Τα οχήματα γύρω μας πολλές φορές «μιλάνε», στέλνουν μηνύματα. Παρακολουθούμε τους καθρέπτες των αυτοκινήτων: Αν ο οδηγός κρατά κινητό σημαίνει ότι έχει χάσει την επαφή με το περιβάλλον και δεν μπορεί να αντιληφθεί οχήματα γύρω του, πόσο μάλλον εμάς. Είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς είναι πιθανό ν’ αλλάξει λωρίδα ή ακόμη και να στρίψει ή να σταματήσει απότομα χωρίς προειδοποίηση. Αντίθετα, αν βλέπουμε τα μάτια του, τότε πιθανώς μας βλέπει κι εκείνος. Η ταχύτητα των αυτοκινήτων επίσης υποδηλώνει πολλά.

Όταν ένα όχημα:
Ακολουθεί τη ροή της κίνησης: Θεωρείται «ακίνδυνο» ή έστω προβλέψιμο, όσο δεν υπάρχει χώρος για ν’ αλλάξει απροειδοποίητα λωρίδα.
Κινείται πιο γρήγορα από την κίνηση, κάνοντας σφήνες: Επικίνδυνη περίπτωση, φροντίζουμε να μείνουμε μακριά του, ή να προσπεράσουμε από απόσταση ασφαλείας (χρησιμοποιώντας άλλη λωρίδα).

Κινείται πολύ αργά: Πιο επικίνδυνη περίπτωση, καθώς είναι πολύ πιθανό να ψάχνει κάτι (πχ μια διεύθυνση) και να σταματήσει απότομα, ή να κάνει ελιγμό.
Είναι σταματημένο στην άκρη του δρόμου: Πραγματική »νάρκη»! Δείχνει ακίνδυνο, όμως μπορεί ν’ αποβεί ακόμη και μοιραίο. Ελέγχουμε αν υπάρχει οδηγός στο τιμόνι κι αν ναι, σημαίνει ότι πιθανά ετοιμάζεται να κάνει αναστροφή, ή έστω να ξεκινήσει μπαίνοντας εμπρός μας. Αν κοιτά μόνο από τους καθρέφτες για να κάνει την κίνησή του, είναι πολύ πιθανό να μην αντιληφθεί μια μοτοσυκλέτα που έρχεται…

“Σε στεγνό δρόμο είναι καλό να οδηγείτε ομαλά, αλλά σε βρεγμένο δρόμο είναι ακόμα πιο σημαντικό! Πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με το γκάζι και τα φρένα, καθώς είναι πιο εύκολο να τρακάρετε επειδή έχετε μικρότερα κρατήματα”, λέει χαρακτηριστικά ο Marco Melandri, ένας από τους κορυφαίους οδηγούς σε βρεγμένο δρόμο των αγώνων Moto GP !!! Σε στεγνό δρόμο, η ικανότητα πέδησης, ο εύκολος χειρισμός, τα καλά κρατήματα και η κορυφαία απόδοση μιας σύγχρονης μοτοσικλέτας συμβάλουν να “τη γλιτώσετε” εάν δεν οδηγείτε προσεκτικά, αλλά αυτό δεν ισχύει όταν οδηγείτε σε βρεγμένο δρόμο.

Γι’ αυτό, αρχικά, βεβαιωθείτε ότι η μοτοσικλέτα ή το σκούτερ σας είναι σε καλή μηχανική κατάσταση! Τα ελαστικά θα πρέπει να διαθέτουν αρκετές αυλακώσεις και να είναι προσαρμοσμένα στις εκάστοτε κλιματολογικές συνθήκες, όχι να είναι κατάλληλα μόνο για αγωνιστικές πίστες, ή καλοκαιρινό δρόμο. Τα τακάκια των φρένων θα πρέπει ν’ αντέχουν ακόμα αρκετή φθορά και οι μοχλοί πέδησης θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμοι και να έχουν αρκετά μεγάλη απόσταση διαδρομής, ώστε να μπορείτε να προσαρμόζετε τη δύναμη πέδησης που θέλετε να εφαρμοστεί.

Η ομαλή οδήγηση είναι το “κλειδί”, γι’ αυτό βεβαιωθείτε ότι η ντίζα τού γκαζιού είναι σε άριστη κατάσταση, καθώς αυτή είναι η σύνδεσή σας με τον κινητήρα και δεν θέλετε να έχετε προβληματική απόδοση ισχύος, που μπορεί να προκαλέσει κάποιο ατύχημα. Να οδηγείτε ΠΑΝΤΑ με κράνος, αλλά και με τον λοιπό κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό… κι όταν βρέχει, να φοράτε αδιάβροχα ρούχα! Δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε εάν νιώθετε κρύο, υγρασία και είστε ταλαιπωρημένος, γι’ αυτό πρέπει πάντα να φοράτε τον κατάλληλο ρουχισμό για οδήγηση μοτοσικλέτας.

Όταν βρέχει, ο Marco χρησιμοποιεί επίσης μια διαφανή προσωπίδα, ή μία προσωπίδα με κίτρινη απόχρωση, ειδικά σχεδιασμένη για βροχή, που παρέχει καλύτερη ορατότητα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Πρέπει να μάθετε να “διαβάζετε” το δρόμο και να ελέγχετε τριγύρω σας συνεχώς… προβλέποντας ενδεχόμενους κινδύνους… Οι λευκές γραμμές σε βρεγμένο δρόμο θα γλιστράνε, για αυτό προσπαθήστε όσο μπορείτε να τις αποφύγετε. Το ίδιο ισχύει και για τα βρεγμένα καπάκια, ή τα φρεάτια των υπονόμων. Το χειμώνα, τα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους που μπορεί να γλιστράνε, όπως το ίδιο συμβαίνει με τη λάσπη, ή την άμμο στο δρόμο. Οι κηλίδες από βενζίνη ή πετρέλαιο μπορεί, επίσης, να είναι πολύ επικίνδυνες – να έχετε το νου σας για την εμφάνιση τού “ουράνιου τόξου” στο δρόμο και χρησιμοποιήστε τη μύτη σας για να “μυρίσετε” τους επερχόμενους κινδύνους: μπορεί ν’ ακούγεται ανόητο, αλλά στην πράξη έχει αποτέλεσμα!

Ανοίγετε απαλά το γκάζι, ώστε να δώσετε στον πίσω τροχό χρόνο να κρατηθεί. Προσπαθήστε να μην ανοίγετε το γκάζι όταν η μοτοσικλέτα ή το σκούτερ έχουν κλίση. Για τον έλεγχο της πέδησης ισχύει η ίδια αρχή: Ξεκινήστε πατώντας λίγο το μπροστινό φρένο, για να βοηθήσετε το ελαστικό να σταματήσει επάνω στο νερό. Στη συνέχεια, εφαρμόστε λίγη πίεση στο μοχλό, καθώς αρχίζετε παράλληλα να πατάτε το πίσω φρένο για περισσότερο αποτελεσματική πέδηση. Να πατάτε το φρένο μόνο όταν βρίσκεστε σε κάθετη θέση και κινείστε σε ευθεία γραμμή!