Μια συναρπαστική ματιά στην επιστήμη της Κατασκοπείας!

Η ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ, δηλαδή η απόκτηση απόρρητων ή εμπιστευτικών πληροφοριών από μια Κυβέρνηση, εταιρεία/επιχείρηση ή φυσικό πρόσωπο, χωρίς την άδεια τού κατόχου τους, είναι ένα υποσύνολο της “συλλογής πληροφοριών“, που διεξάγεται από Δημόσιες πηγές (open-source) και με τη χρήση απολύτως νόμιμων μέσων! Μετά, με υπομονή και αυστηρή επιμέλεια, όλα τα δεδομένα -ακόμα και το ποιό ασήμαντο εκ πρώτης όψεως- αναλύονται, αξιολογούνται, συγκρίνονται και συνενώνονται με άλλες πληροφορίες, για να οδηγήσουν τελικά σε αξιόπιστα συμπεράσματα…

Ιστορικά, υπάρχουν πάμπολα γεγονότα σχετιζόμενα μ’ επιχειρήσεις κατασκοπείας! Οι αρχαίες γραφές των Κινέζων και Ινδών Στρατιωτικών, όπως ο Σουν Τσου και ο Τσανάκια περιέχουν πληροφορίες σχετικά με την εξαπάτηση και την ανατροπή. Ο Τσαντραγκούπτα Μαουρύα, μαθητής του Τσανάκια και ιδρυτής της Αυτοκρατορίας των Μαουρύα στην Ινδία, έκανε χρήση των δολοφονιών, κατασκόπων και μυστικών πρακτόρων, οι οποίες περιγράφονται στο Αρθασάστρα του Τσανάκια.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν ένα καλά ανεπτυγμένο σύστημα για την απόκτηση πληροφοριών, και οι Εβραίοι χρησιμοποίησαν κατασκόπους, όπως και στην ιστορία της Ραάβ. Η κατασκοπεία ήταν επίσης διαδεδομένη στην Ελληνική και Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κατά τη διάρκεια τού 13ου και 14ου αιώνα, οι Μογγόλοι στηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό στην κατασκοπεία για τις κατακτήσεις τους στην Ασία και την Ευρώπη. Στην φεουδαρχική Ιαπωνία χρησιμοποιούνταν συχνά οι Νίντζα για τη συγκέντρωση πληροφοριών.

Πιο πρόσφατα, οι Κατάσκοποι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Ελισαβετιανή Αγγλία. Πολλές σύγχρονες μέθοδοι κατασκοπείας είχαν εδραιωθεί ακόμα και τότε. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τους Pochtecas, τους υπεύθυνους του εμπορίου, ως Κατασκόπους και Διπλωμάτες, προσφέροντάς τους την προστασία της “Διπλωματικής Ασυλίας”. Μαζί με τους pochteca, πριν από μια μάχη ή πόλεμο, μυστικοί Πράκτορες, οι quimitchin, στέλνονταν να κατασκοπεύσουν τους εχθρούς, συνήθως φορώντας την τοπική φορεσιά και μιλώντας την τοπική γλώσσα, τεχνικές παρόμοιες με τους σύγχρονους μυστικούς Πράκτορες!

Ο Ψυχρός Πόλεμος περιελάμβανε έντονη δραστηριότητα κατασκοπείας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους και της Σοβιετικής Ένωσης και της Κίνας και των συμμάχων τους και κυρίως σχετίζονταν με μυστικά για τα πυρηνικά όπλα. Πρόσφατα, οι Yπηρεσίες κατασκοπείας διεθνώς έχουν βάλει στο στόχαστρο το εμπόριο ναρκωτικών, το “ξέπλυμα” χρήματος, τους τρομοκράτες και τους κυβερνοεγκληματίες (Hackers).

Υπάρχουν 5 διαφορετικές κατηγορίες κατασκοπείας:

• Η «τρέχουσα» κατασκοπεία, παρακολουθεί τα καθημερινά γεγονότα.
• Η «εκτιμητική» κατασκοπεία, παρατηρεί τι θα μπορούσε να συμβεί.
• Η «προειδοποιητική» κατασκοπεία, δίνει έγκαιρη ειδοποίηση ότι κάτι μπορεί να συμβεί.
• Η «ερευνητική» κατασκοπεία, μελετά ένα συγκεκριμένο θέμα σε βάθος.
• Η «επιστημονική και τεχνική» κατασκοπεία, παρέχει πληροφορίες σχετικά με ξένες τεχνολογίες.

Η πιο βασική διαδικασία/μέθοδος κατασκοπείας διαθέτει 3 φάσεις :

• Συλλογή,
• Ανάλυση,
• και Σύνθεση.

Διαφορετικές Υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ορισμένες τεχνικές συλλογής δεδομένων περισσότερο από άλλες. Ετσι, η πρώην Σοβιετική Ένωση πχ προτιμούσε τις “ανθρώπινες πηγές” (HUMINT) αντί για την έρευνα σε “ανοικτές πηγές”, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την τάση να δίνουν έμφαση σε τεχνολογικές μεθόδους (όπως το SIGINT και IMINT). Ενώ τόσο η Σοβιετική KGB όσο και η Στρατιωτική Υπηρεσία πληροφοριών GRU, έκριναν τους Αξιωματικούς τους από τον αριθμό των πρακτόρων που κατάφερναν να στρατολογήσουν!

Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για τη συλλογή δεδομένων και πληροφοριών σχετικά με τον “εχθρό” είναι με τη διείσδυση στις τάξεις του. Αυτή είναι η δουλειά τού “κατασκόπου πεδίου”, όπου ιστορικά γυναίκες εκπαγλου καλλονής, όπως η περίφημη Μάτα Χάρι, σημείωσαν μεγαλειώδης επιτυχίες μπλέκοντας στον ιστό τους ανυποψίαστους άνδρες “στόχους” που λόγω της κοινωνικής ή της επαγγελματικής θέσεώς τους είχαν πρόσβαση σε ιδιατέρως πολύτιμες πληροφορίες! Σε περιόδους κρίσης, οι κατάσκοποι μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να κλέψουν την τεχνολογία ή/και να σαμποτάρουν τον εχθρό, με διάφορους τρόπους.

Από την άλλη πλευρά, οι υπάλληλοι της Αντικατασκοπείας, προσπαθούν αφ’ ενός μεν να εντοπίσουν έγκαιρα τους Κατασκόπους τού εχθρού, αφετέρου να τους τροφοδοτήσουν με ψευδείς πληροφορίες, με σκοπό την προστασία των σημαντικών εγχώριων μυστικών, έως και την πρόληψη απόπειρας ανατροπής τους!

Σχεδόν κάθε χώρα, έχει πολύ αυστηρούς Νόμους σχετικά με την κατασκοπεία, και η ποινή σε περίπτωση σύλληψης είναι συχνά πάρα πολύ σοβαρή, απο μακροχρόνια κάθειρξη μέχρι και τον θάνατο!

Ωστόσο, τα οφέλη που μπορούν ν’ αποκτηθούν μέσω της κατασκοπείας είναι τόσο μεγάλα, ώστε οι περισσότερες Κυβερνήσεις, αλλά και πολλές μεγάλες εταιρείες, να “ρισκάρουν”, φυσικά σε διαφορετικό βαθμό, αναλόγως τού ενδιαφέροντος κι εφόσον ο “στόχος” διαθέτει κάτι ιδιατέρως άξιο υποκλοπής. Υπάρχουν όμως και μερικές περιπτώσεις, που ακόμα κι αν ο (υποψήφιος) “στόχος” εκ πρώτης όψεως δεν διαθέτει κάτι ανάλογο, γίνεται “διερεύνηση” ή/και εξονυχιστική έρευνα, προς επιβεβαίωση ή διάψευση τυχόν σχετικών πληροφοριών (πχ σε προηγούμενα ΔΕΠΛΗ)! Χάριν της “παγκοσμιοποίησης”, στον κόσμο των επιχειρήσεων αυτό είναι μια διεθνής πρακτική, που όμως αλλού ερμηνεύεται σαν ανταγωνιστική κατασκοπεία και σε άλλες χώρες σαν… έρευνα αγοράς!

Γίνεται λοιπόν φανερό, ότι η πηγή κινδύνου ευρύτερα προσδιοριζόμενη με τη λέξη “κατασκοπεία”, είναι δυνατόν και πρέπει επιτέλους να ληφθεί σοβαρά υπόψη και στη χώρα μας, δίνοντας βάση σε μέτρα πρόληψης και όχι μόνο καταπολέμησης! Εμπειρικά (δυστυχώς στη χώρα μας αποτελεί καθιερωμένη πρακτική) προτείνονται και εφαρμόζονται μέτρα καταπολέμησης (όχι πρόληψης) τόσο στο Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό Τομέα, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση και ανάλυση. Αυτό συμβαίνει για τους εξής λόγους:

Ο καθένας θεωρεί εαυτόν “Ειδικό” σε θέματα ασφάλειας και δεν αποδέχεται ως βάση εκκίνησης τουλάχιστον διεθνείς πρακτικές και πιστοποιήσεις, φοβούμενος μήπως επισυμβεί “απώλεια κεκτημένων”.

Απουσιάζει η επιστημονική εκπαίδευση στο γνωστικό αντικείμενο της επιστήμης της Ασφάλειας (Security & Safety Science), Κλάδο της οποίας αποτελεί η πρόληψη της κατασκοπείας και εν συνεχεία η καταπολέμησή της.

Ομως, γιατί οι άνθρωποι έλκονται από την κατασκοπεία; Πρώην Στέλεχος της CIA έγραψε: Υπάρχουν 4 πρωτεύοντα αίτια που “οδηγούν” οποιοδήποτε άτομο σε άσκηση κατασκοπείας:

• Ιδεαλισμός (Idealism),
• Χρήματα (Money),
• Περιπέτεια (Adventure)
• Αλλοτρίωση (Alienation).

Αυτά τα 4 πρωτεύοντα αίτια είναι σε ισχύ ακόμα και σήμερα, αλλά όχι με την ίδια σειρά σπουδαιότητας!
Χρήματα. Τα χρήματα έρχονται πρώτα στη λίστα, όταν αναφέρουμε το γιατί κάποιος ασκεί κατασκοπεία. Βεβαίως και τα λοιπά αίτια κάτω από συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι εξ’ ίσου σημαντικά, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων κατασκοπείας κίνητρο είναι το χρηματικό κέρδος, το οποίο είναι σημαντικό για τον κατάσκοπο αλλά και για το άτομο το οποίο τον προσέλαβε, πάντοτε υπό την αίρεση ότι δεν θα γίνει αντιληπτή η πράξη.

Περιπέτεια. Η αναζήτηση της περιπέτειας είναι μια ισχυρή κινητήρια δύναμη στην κατασκοπεία των επιχειρήσεων, μια που είναι συχνά υποτιμημένη. Κάποιοι, έχοντας βαρεθεί την καθημερινότητα του υπαλλήλου, χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες για να επωφεληθούν οι ίδιοι, ενεργοποιούμενοι επιχειρηματικά για λογαριασμό τους.

Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για ανήθικους ανθρώπους, καθώς όλο και περισσότερο οι επιχειρήσεις είναι τεχνολογικο-κεντρικές. Αυτά τα άτομα (“infopreneurs”) έχουν δεξιότητες χειρισμού της υψηλής τεχνολογίας, καθώς και τη θέληση να χρησιμοποιήσουν αυτές τις δεξιότητες.

Ιδεαλισμός. Αποτελεί κινητήρια δύναμη για εκείνα τα άτομα που είναι αφιερωμένα ή υιοθετούν διαφορετικό σύστημα πεποιθήσεων. Ο ιδεολόγος που ασκεί κατασκοπεία κατά των επιχειρήσεων, ως δραστηριότητα είναι συνήθως δικαιολογημένη από ιδεολογική άποψη, αλλά η φήμη και η τύχη μπορούν επίσης να είναι τα κίνητρα.

Αλλοτρίωση. Είναι άλλο ένα κίνητρο για την κατασκοπεία των επιχειρήσεων. Είναι τρόπος για να εκφραστεί ο θυμός ενός εργαζόμενου, αλλά επίσης παρέχει την ελπίδα να κερδίσει κύρος – ή τουλάχιστον να δώσει στη ζωή του κάποιο νόημα.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπάρχουν και οι “εσωτερικοί” κίνδυνοι, που γίνονται ακόμα μεγαλύτεροι στο άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον των πολυεθνικών επιχειρήσεων, ως εξής:

• Πρόσληψη πρώην εργαζόμενου: Ένας πρώην υπάλληλος ο οποίος τώρα εργάζεται για έναν ανταγωνιστή, μπορεί να είναι μια καλή πηγή των κρίσιμων πληροφοριών της εταιρείας για τον ανταγωνιστή, όχι μόνο λόγω της κατοχής γνώσεων που ο πρώην εργαζόμενος μπορεί να έχει ήδη, αλλά και λόγω της δυνατότητας του πρώην υπαλλήλου να μάθει πρόσφατες πληροφορίες. Από την άποψη αυτή, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ποιοι πρώην υπάλληλοι εργάζονται τώρα για εταιρεία ανταγωνιστή σας και επιπρόσθετα εάν εξακολουθούν να διατηρούν κοινωνικές ή επαγγελματικές επαφές με τρέχοντα μέλη του προσωπικού. Ιδιαίτερη ανησυχία πρέπει να προκαλεί ο υπάλληλος που έχει ιστορικό εναλλασσόμενης εργασίας μεταξύ μιας εταιρείας και μιας των ανταγωνιστών της.

• Αριστος υπάλληλος: Μερικές φορές κάποια ιδιαίτερα ατομικά χαρακτηριστικά – που με βάση αυτά αποτιμάται ένας εργαζόμενος – μπορεί στο σύνολό τους να αποτελούν το δείκτη πιθανής άσκησης οικονομικής κατασκοπείας από αυτόν. Αυτοί οι δείκτες περιλαμβάνουν εμφανή επιπλέον πρωτοβουλία, όπως εθελοντισμό για ειδικές εργασίες ή να αναλάβει κάποιο έργο το οποίο παρέχει μεγαλύτερη πρόσβαση. Επανειλημμένα εθελοντισμός για εργασία τα βράδια ή τα Σαββατοκύριακα, ειδικά όταν ελάχιστοι άλλοι υπάλληλοι λόγω συνθηκών είναι παρόντες. Επιπρόσθετα, αρνείται προαγωγή σε ανώτερο επίπεδο μισθού ή θέσεως εργασίας, διότι η αποδοχή πιθανώς να συνεπάγεται μικρότερη πρόσβαση σε αποκλειστικές πληροφορίες.

• “Οι κανόνες δεν ισχύουν για εμένα” υπάλληλος: Οι κανόνες ενδοεπιχειρηματικής λειτουργίας αποτελούν τον πυρήνα χάραξης και λήψης αποφάσεων, ελέγχοντας επιχειρηματική συμπεριφορά και επιθυμητή λογική δράσης, δηλαδή αποτελούν την πεμπτουσία του επιχειρείν. Ενώ οι περισσότεροι από εμάς τηρούν τους κανόνες, το άτομο αυτό πιστεύει ότι υπάρχει μία εξαίρεση για κάθε κανόνα και αυτός / αυτή είναι η εξαίρεση. Αυτό είναι ένα είδος τρομοκρατίας που βρίσκεται σε έξαρση και διαπράττεται από ένα πολύ ιδιαίτερο τύπο προσώπου, με πολύ ιδιαίτερο τύπο προσωπικότητας, εύκολα αναγνωρίσιμο. Για να αποφευχθεί η εκ των υστέρων αντίδραση και όχι επιτυχώς όταν ένας άλλος εργαζόμενος ρωτήσει “αφού αυτός/ή δεν ακολουθεί τους κανόνες, γιατί εγώ να το κάνω;” οι ακόλουθοι “κανόνες/αξιώματα” τίθενται εκ των προτέρων σε εφαρμογή και συμπεριλαμβάνονται στο εγχειρίδιο του υπαλλήλου (Employee Manual):

Η αυστηρή προσήλωση στην τήρηση των κανόνων είναι ο πυρήνας της ενδοεπιχειρηματικής λειτουργίας.
Η προσήλωση στην τήρηση των κανόνων είναι δέσμευση της διοίκησης.
Η απαίτηση τήρησης των κανόνων ενδοεπιχειρηματικής λειτουργίας, αποτελεί το ηθικό πρότυπο της επιχείρησης.

Η εφαρμογή των κανόνων ελέγχεται, αξιολογείται και επιβεβαιώνεται.

• Ο “Παραβλέπω κατευθυντήριες οδηγίες λόγω εμπειρίας” υπάλληλος: Αυτός ο τύπος υπαλλήλου έχει πολλαπλά μειονεκτήματα, όπως:

Ελάχιστο ενδιαφέρον για τη βελτίωση της ασφάλειας.
Είναι υποκείμενος σε οικονομικές πιέσεις.
Επιδιώκει πάντοτε επιμέρους συμφωνίες.

Αυτό το είδος του υπαλλήλου συνεχώς προσπαθεί να πείσει τη διοίκηση ‘ναι μεν, αλλά να το κουβεντιάσουμε’ ακόμη και αν η δέσμευση για τήρηση των κανόνων λειτουργίας είναι καθημερινή πρακτική. Οποιαδήποτε προσέγγιση και αν χρησιμοποιείται, η πλήρης αφοσίωση στις εσωτερικές απαιτήσεις που λειτουργούν σύμφωνα με το πρόγραμμα διαχείρισης της ασφάλειας είναι το μοναδικό μέσο άμυνας.

• Ο υπάλληλος που έχει πλήρη έλεγχο σε τομέα υπευθυνότητάς του: Αυτός ο υπάλληλος δημιουργεί το δικό του μικρό κόσμο, π.χ. καθαρίστρια, το δωμάτιο ταχυδρομείου, το κέντρο της αντιγραφής ή αλλού εντός της εταιρικής δομής. Αυτός μπορεί να παρακάμψει τα μέτρα ασφάλειας, είναι ενήμερος για τις πολιτικές και τις διαδικασίες της εταιρείας, αλλά έχει επίσης επίγνωση των τρωτών σημείων των μέτρων ασφάλειας. Επίσης, αυτός φροντίζει ώστε τα πάντα να λειτουργούν καλά στη δική του περιοχή αρμοδιότητας, προκειμένου να προσελκύουν λίγο ή καθόλου την προσοχή. Η διοίκηση πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε αυτές τις «ασήμαντες δραστηριότητες».

• Ο φέρων στο χώρο εργασίας ιδία συστήματα αποθήκευσης, ανάκτησης & διακίνησης εταιρικών πληροφοριών, υπάλληλος: Αυτή η διαδικασία αποθήκευσης, ανάκτησης & διακίνησης των πληροφοριών με τη χρήση αντίστοιχων τεχνολογικά προηγμένων συσκευών, γίνεται είτε για οικονομικούς λόγους επ’ ωφελεία τρίτων είτε γιατί ο εν λόγω υπάλληλος θέλει να εκμεταλλευθεί για δικό του λογαριασμό τα στοιχεία (ίδρυση επιχείρησης) ή γιατί υποκλέπτοντας (για τον ίδιο δεν θεωρείται υποκλοπή) τα στοιχεία, βοηθά κάποιο φίλο – και αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές κατά τις εργάσιμες ώρες. Η Διοίκηση σαφώς οφείλει να εμπιστεύεται τους υπαλλήλους, αλλά καλό είναι να ευρίσκεται σε εγρήγορση, αναρωτώμενη “ΤΙ άλλο (μπορεί να) κάνουν;”

• Ο δολιοφθορέας (Saboteur)’ υπάλληλος: Αντί να κλέβει εμπιστευτικές πληροφορίες, αυτός ο τύπος κακόβουλου υπαλλήλου είναι ελαφρώς πιο συναισθηματικός. Αυτός απλά ψάχνει τρόπο να βλάψει τον εργοδότη και όχι για ν’ αποκομίσει άμεσα οικονομικά οφέλη! Μπορεί να θέλει να το πράξει σε αντίποινα για ένα ‘καψόνι’ ή ίσως επειδή διαφωνεί με πολιτική της εταιρείας, ή κάποιας συγκεκριμένης δραστηριότητας. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, ειδικά εάν είναι πεπειραμένος εργαζόμενος, με ειδικά προνόμια πρόσβασης σε εμπιστευτικές πληροφορίες…

Επιπλέον όμως, υπάρχουν και “κρυφές” πιθανές μορφές επιχειρηματικής δολιοφθοράς από τους εργαζόμενους:

• Δολιοφθορά χρόνου: αναβλητικότητα, μη τήρηση προθεσμιών, πολυλογία, μεγάλη διάρκεια διαλείμματος για γεύμα, τσιγάρο κλπ, ή εργάζονται πολύ συχνά ως αργά (αυτό δεν είναι το σύμβολο της αφοσίωσης των εργαζομένων, είναι σημάδι ενός εργαζόμενου με πρόβλημα διαχείρισης χρόνου), σπαταλά το χρόνο του καθενός με βαρετές και άσκοπες συναντήσεις, παρατεταμένα παίζει στον υπολογιστή, δεν σέβεται το χρόνο των άλλων συναδέλφων και τους αποσπά την προσοχή κλπ.

• Δολιοφθορά υλικών: κατάχρηση κεφαλαίων της εταιρείας (τα χρήματα είναι πράγματα), λάθος αρχειοθετήσεις και συνεχής κατάχρηση των οπτικοακουστικών μέσων & εξοπλισμού σπαταλώντας τα πάντα, από χαρτί έως τη βενζίνη, τον«δανεισμό» πραγμάτων από κάποιο άλλο εργαζόμενο χωρίς άδεια, “τοποθετώντας κατά λάθος” πράγματα κλπ.

• Δολιοφθορά χώρου: καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από ό,τι είναι απαραίτητο, μη κατανοώντας ότι κάθε τετραγωνικό έχει μία αντίστοιχη τιμή, καταλαμβάνει δια της φυσικής του παρουσίας το χώρο άλλων υπαλλήλων, καθιστά κάθε χώρο (ντουλάπι κλπ.) λιγότερο επιθυμητό απ’ όταν άρχισε η χρήση του, ή χρησιμοποιεί ένα χώρο για ανάρμοστη δραστηριότητα.

• Δολιοφθορά πληροφορίας: αποτρέπει από συναντήσεις ή αποκρύπτει συναντήσεις εταιρικές από πρόσωπα λήπτες αποφάσεων, δεν απαντά άμεσα σ’ εταιρικά μηνύματα, ή δεν επιστρέφει εταιρικές κλήσεις λέγοντας απλά ‘επικοινωνήστε μαζί μου’ αντί να τα προωθήσει κατάλληλα, παρακρατά ζωτικής σημασίας πληροφορίες, ‘ξεχνά’ να ενημερώσει τρίτους προκειμένου να επιτευχθούν αποτελέσματα, παραπληροφορεί ΄κατά λάθος’, μεταφέρει ανακρίβειες σχετικά με κάποιο βιογραφικό ή αίτηση εργασίας, αποκρύπτει πληροφορίες από αγοραστές ή προμηθευτές κλπ.

Απ΄ όλα τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι είναι πολύ σημαντικό ν’ αναγνωρίσουμε ότι όλες οι τεχνολογικές, κοινωνικές και οικονομικές τάσεις συγκλίνουν και αλληλεπιδρούν, με κίνδυνο δημιουργίας άσκησης κατασκοπίας “εκ των έσω” και απώλειας εμπιστευτικών πληροφοριών, πολύ μεγαλύτερων από μερικά χρόνια πριν!

Έτσι, ο κίνδυνος που ενέχει κάθε τάση, επιδεινώνεται και συμπληρώνεται από τους κινδύνους οι οποίοι εμπεριέχονται στις άλλες. Και καθώς όλο και μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων έχει πλέον πρόσβαση σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό εσωτερικών πληροφοριών, καθίσταται περισσότερο σημαντικό από ποτέ άλλοτε ή ανάγκη άμεσης λήψης προληπτικών μέτρων περιφρούρησης της υπεραξίας των πληροφοριών, για την διασφάλιση τού έγκαιρου εντοπισμού και της αποτροπής κάθε απόπειρας διακίνησης εσωτερικών δεδομένων για ίδιο οικονομικό όφελος…

Αρθρογραφεί: Δ.Α